ELEMENTY SLUZBY WEWNETRZNEJ

    O sluzbie wewnetrznej w pelnym wymiarze mozna mówic majac na uwadze wojsko lub inne panstwowe sluzby mundurowe. Niemniej, ochotnicze straze pozarne, którym prawo pozwala uzywac mundurów i dystynkcji, które wykonuja czynnosci wymagajace dowodzenia i podleglosci sluzbowej, musza opierac sie na zasadach wlasciwych mundurowym sluzbom profesjonalnym. Wprawdzie dzialalnosc OSP opiera sie na pracy spolecznej, na dobrowolnym wykonywaniu przyjetych na siebie obowiazków, ale charakter wielu zadan upodabnia strazaków ochotników do strazaków Panstwowej Strazy Pozarnej. Glównymi bowiem celami OSP sa dzialania prewencyjne, udzial w akcjach ratowniczych w czasie pozarów, zagrozen ekologicznych, katastrof i innych zdarzen, gdzie zagrozone jest zycie, zdrowie i mienie ludzi. Praca czlonków OSP zwlaszcza w wyszczególnionych wyzej przypadkach, wymaga odpowiedniego przygotowania teoretycznego i praktycznego, a poza wiedza fachowa wymaga sprawnosci psychicznej i fizycznej. Oprócz wlasciwych warunków psychicznych i fizycznych oraz odpowiedniej wiedzy, od strazaka ochotnika wymaga sie wykonywania rozkazów i scislego przestrzegania przepisów. Warto zauwazyc, ze zadania, o których mowa, kazdy strazak wykonuje w zespole. Moze to byc rota, zastep, pluton itd. Funkcja kazdego strazaka musi byc w zespole scisle okreslona i podlegac zaleznosciom sluzbowym. Takze charakter dzialan wymusza odpowiedzialnosc za realizacje zadan, dyscypline i swiadomosc wagi podjetych zadan. Wyrazem zdyscyplinowania jest swiadome wykonywanie rozkazów i przestrzeganie zasad sluzbowych. Niezbedne sa te zasady (a wiaza sie one scisle ze sluzba wewnetrzna) do osiagania sprawnosci dzialania oraz wlasciwego i pelnego wykorzystania posiadanych umiejetnosci.

Zasady podleglosci sluzbowej

     W panstwowej jak i ochotniczych strazach pozarnych, podobnie jak w wojsku, obowiazuje zaleznosc sluzbowa wobec przelozonych oraz zasada starszenstwa. Przelozonym jest ten strazak ochotnik, który na mocy otrzymanych pelnomocnictw, uprawnien nadanych przez stowarzyszenie i wynikajacych z przepisów sluzbowych ma prawo rozkazywac innym strazakom, kieruje nimi podczas wykonywania odpowiednich zadan i jest odpowiedzialny za realizacje tych zadan. W ochotniczej strazy pozarnej przelozonymi beda m.in. naczelnik OSP i dowódca sekcji. Strazacy, którzy podlegaja rozkazom (np. naczelnika) sa podwladnymi. Rozróznia sie przelozonych bezposrednich i posrednich. W jednostce zlozonej z kilku sekcji dla strazaka bezposrednim przelozonym bedzie dowódca sekcji. Naczelnik bedzie dla niego przelozonym posrednim, zas dla dowódcy sekcji przelozonym bezposrednim. Mówiac najprosciej: przelozony bezposredni to ten, który bezposrednio wydaje rozkazy i polecenia. Przelozony posredni zas, to przelozony przelozonego. Kazdy rozkaz powinien byc wydawany w zasadzie przez bezposredniego przelozonego i ewentualnie przez bezposredniego przelozonego zmieniony lub odwolany. W szczególnych przypadkach rozkaz moze zmienic lub odwolac przelozony wyzszy (posredni). Powinien jednak niezwlocznie poinformowac o swej decyzji przelozonego bezposredniego. Zasada ta wiaze sie z tzw. droga sluzbowa. Zgodnie z droga sluzbowa rozkazy i polecenia od najwyzszych przelozonych do najnizszych podwladnych powinny przechodzic przez wszystkich posrednich przelozonych i odwrotnie - wszystkie prosby, pytania, wnioski itp. kierowane od podwladnych do wyzszych przelozonych powinny przechodzic przez rece wszystkich przelozonych posrednich. Droga sluzbowa wskazuje na pewna hierarchie odnoszaca sie'do dowodzenia akcjami ratowniczo-gasniczymi.

      O d dowódcy sekcji OSP dowodzenia przejmuja wyzsi dowódcy wedlug nastepujacego porzadku:

- naczelnik ochotniczej strazy pozarnej,

- dowódca terenowej sluzby ratowniczej,

- dowódca zakladowej sluzby ratowniczej,

- dowódca zakladowej strazy pozarnej,

- dowódca gminnej zawodowej strazy pozarnej,

- dowódca jednostki ratowniczo-gasniczej Panstwowej Strazy Pozarnej.

     K ierowanie akcja moga takze przejac:

- komendant rejonowy PSP

- komendant wojewódzki PSP

- komendant glówny PSP

     K ierownik akcji ratowniczej jest przelozonym wszystkich uczestniczacych w akcji ratowników (strazaków). Niejednokrotnie zdarza sie, ze kilku czlonków OSP wykonuje jakies czynnosci wymagajace okreslonego kierownictwa, a miedzy nimi nie ma stosunku podleglosci. W takich przypadkach na przelozonego (do wykonania konkretnego zadania) wyznacza sie:

- wyzszego funkcja,

- przy równorzednych funkcjach, wyzszego stopniem,

- przy równorzednych funkcjach i stopniach - starszego wysluga lat w danym stopniu, zas przy jednakowej wysludze lat-starszego wiekiem.

     O bok terminu przelozony w sluzbach mundurowych funkcjonuje termin starszy. Starszym jest czlonek OSP wyzszy funkcja, nie bedacy jednak przelozonym uprawnionym do wydawania rozkazów. Dla strazaka z sekcji pierwszej starszym bedzie np. dowódca sekcji drugiej. Stopnie i funkcje sluzbowe Pojecia „starszy" i „mlodszy" wiaza sie scisle ze stopniami i funkcjami sluzbowymi. Warto zatem przypomniec sobie stopnie i funkcje w OSP i ich Zwiazku oraz stopnie sluzbowe strazaków PSR Spróbujmy zatem usystematyzowac je od najnizszych do najwyzszych.

Ochotnicze straze pozarne :

kapelan gminny

• strazak,

• starszy strazak,

• dowódca roty,

• pomocnik dowódcy roty,

• dowódca sekcji,

• pomocnik dowódcy plutonu,

• dowódca plutonu,

• czlonek zarzadu,

• czlonek komisji rewizyjnej,

• zastepca naczelnika,

• wiceprezes-naczelnik,

• przewodniczacy komisji rewizyjnej,

• prezes.

     Zarzady gminne, gminne komisje rewizyjne:

• czlonek zarzadu,

• czlonek komisji rewizyjnej,

• czlonek prezydium zarzadu,

• wiceprezes zarzadu-komendant gminny,

• przewodniczacy gminnej komisji rewizyjnej,

• prezes zarzadu.

     Zarzady powiatowe, powiatowe komisje rewizyjne

• czlonek zarzadu,

• czlonek powiatowej komisji rewizyjnej,

• czlonek prezydium zarzadu,

• wiceprzewodniczacy powiatowej komisji rewizyjnej,

• wiceprezes zarzadu,

• przewodniczacy powiatowej komisji rewizyjnej,

• prezes zarzadu powiatowego.

      N a szczeblu województwa i kraju wystepuje identyczny uklad funkcji jak na szczeblu powiatu.

Stopnie strazaków Panstwowej Strazy Pozarnej

szeregowi - strazak, starszy strazak

podoficerowie - sekcyjny, starszy sekcyjny, mlodszy ogniomistrz, ogniomistrz, starszy ogniomistrz

aspiranci - mlodszy aspirant, aspirant, starszy aspirant

oficerowie - mlodszy kapitan, kapitan, starszy kapitan, mlodszy brygadier, brygadier, starszy brygadier, nadbrygadier, general brygadier.

Zasady zachowania sie w mundurze

     C zlonek OSP wystepujacy w mundurze powinien w sposób regulaminowy oddawac honory z zachowaniem zasad zwierzchnictwa, starszenstwa i zasad dobrego wychowania. Honory oddaje sie przy spotkaniach, podczas mijania i wyprzedzania na ulicy. Zastepuja one grzecznosciowe pozdrawianie sie osób cywilnych. Honory obowiazkowo nalezy oddawac:

- przedstawicielom wladz panstwowych i zwiazkowych,

- sztandarom panstwowym i zwiazkowym,

- podczas oficjalnego grania hymnów,

- wszystkim przelozonym i starszym.

      W chodzac do pomieszczen biurowych, w których przebywa przelozony nalezy zameldowac sie i przedstawic cel przybycia. Mijajac przelozonego w korytarzu budynku nalezy zatrzymac sie, stanac obok, by umozliwic swobodne przejscie przelozonemu. Mijajac stojacego przelozonego w waskim przejsciu nalezy zwrócic sie z prosba o zezwolenie na przejscie. Wazne jest takze zachowanie sie strazaka w mundurze w miejscach publicznych. Strazak powinien miec wówczas swiadomosc, ze nie jest osoba anonimowa, lecz przedstawicielem konkretnej organizacji. Dlatego tez powinien odznaczac sie grzecznoscia, dobrym wychowaniem, kultura osobista.

ODZNACZENIA, ODZNAKI I MEDALE STRAZACKIE

Odznaczenie GODNOSC CZLONKA HONOROWEGO ZWIAZKU OSP

Zloty Znak Zwiazku OSP

Zloty Znak Zwiazku OSP RP nadawany jest za dlugoletnia aktywna dzialalnosc w Ochotniczej Strazy Pozarnej lub w Zwiazku OSP RP. Odznaka ta moze byc uhonorowana osoba lub instytucja, które w sposób znaczacy zasluzyly sie dla dzialalnosci Zwiazku OSP RP, jak równiez Ochotnicza Straz Pozarna o co najmniej 100-letniej dzialalnosci. Osoba lub instytucja przewidziane do nadania Zlotego Znaku Zwiazku OSP RP powinny posiadac Zloty Medal "Za Zaslugi dla Pozarnictwa".

Odznaczenie Godnosc Czlonka Honorowego nosi sie na prawej piersi,
6,5 cm nad prawa górna kieszenia munduru. Zloty Znak Zwiazku OSP zawiesza sie na szyi, podkladajac pod kolnierz koszuli, tak aby górne ramie krzyza siegalo wezla krawatu. Medal "Za Zaslugi dla Pozarnictwa" : zloty, srebrny, brazowy. Odznaka "Strazak Wzorowy"

Medal "Za Zaslugi dla Pozarnictwa" (zloty, srebrny, brazowy) nadawany jest za wyrózniajaca sie dzialalnosc na rzecz ochrony przeciwpozarowej. Medalem tym moga byc odznaczane osoby, instytucje i organizacje (w tym OSP, ich czlonkowie oraz dzialacze Zwiazku OSP RP). Warunkiem nadania medalu wyzszej klasy jest posiadanie medalu klasy nizszej przez co najmniej 4 lata. Ochotnicze Straze Pozarne charakteryzujace sie aktywna dzialalnoscia moga byc przewidziane do uhonorowania Medalem "Za Zaslugi dla Pozarnictwa". Klasa medalu odpowiada jubileuszowi: 25 lat - medal brazowy, 50 lat - medal srebrny, 75 lat - medal zloty.

Odznaka "Strazak Wzorowy" moze byc nadawana czynnym czlonkom OSP za wzorowa dzialal­nosc, zaangazowanie i godna postawe spoleczna. Strazak OSP przewidziany do nada­nia tej odznaki powinien: zlozyc slubowanie, uzyskac wyszkolenie odpowiadajace pelnionej funkcji i posiadac co najmniej trzyletni staz dzialalnosci w OSP.

Medal "Za Zaslugi dla Pozarnictwa" nosi sie na lewej piersi,
na wstazkach, 6,5 cm nad lewa górna kieszenia munduru Odznake Strazaka Wzorowego nosi sie po srodku lewej górnej kieszeni munduru. Odznaki Mlodziezowej Druzyny OSP Odznaka "Za Zaslugi we Wspólzawodnictwie Przeciwpozarowym" Odznake Za Zaslugi we Wspólzawodnictwie Przeciwpozarowym nosi sie na prawej piersi, 4,5cm nad prawa górna kieszenia munduru.

Medal Honorowy im. Boleslawa Chomicza nadawany jest za zaslugi dla rozwoju i umacniania Zwiazku OSP RP oraz Ochotniczych Strazy Pozarnych. Medal ten moga otrzymac OSP i ich czlonkowie, dzialacze Zwiazku OSP RP oraz osoby, instytucje i organizacje spoleczne. Medalem tym moga byc uhonorowane oddzialy Zwiazku OSP RP wyrózniajace sie w realizacji celów Zwiazku. Osoby, instytucje i organizacje przewidziane do nadania Medalu Honorowego im. Boleslawa Chomicza powinny posiadac Zloty Medal "Za Zaslugi dla Pozarnictwa", dodatkowo instytucje i organizacje (w tym OSP) powinny posiadac 75-letni staz swojej dzialalnosci. Medal Honorowy im. Boleslawa Chomicza powinien byc nadawany i wreczany glównie podczas obchodów jubileuszy OSP i Zwiazku OSP RP.

Medal Honorowy im. Boleslawa Chomicza